شاید با تغییر روش زندگی که در این سال های اخیر اتفاق افتاده است، برخی از محدودیت ها بیشتر به چشم می خورند. درگذشته به دلیل برخورداری جامعه از افراد کمتر و اراضی و املاک بیشتر، تعیین حد و حدود برای اراضی و املاک، به اهمیت و حساسیت امروزی نبود. تعیین محدودیت در زمان گذشته هم وجود داشته است، اما به دلیل گستردگی و وسعت املاک و اراضی کمتر نمایان و محسوس بوده است.
تعیین حد و حریم برای املاک و اراضی گذشته از حقوق قانونی برای مالکیت آنها، ارزش و اعتبار بخشی خاصی به اراضی و املاک می دهد، بطوریکه در اجتماع امروزی املاک و اراضی که حدود و حریم مشخصی دارند، کمتر دچار تغییرات و مشکلات مالکیتی می شوند.
تعیین حریم و حد برای املاک و اراضی، به منظور پیشگیری از هرگونه تجاوز و نادیده گرفتن حقوق مالک آن است. مالک املاک و اراضی حق دارد در حریم قانونی املاک خود، هرگونه استفاده و منفعتی را داشته باشد.
قانونگذار برای اعتبار بخشیدن به اراضی و املاک، و جلوگیری از بروز مشکلات مالکیتی در آنها، قوانین و مقرراتی در نظر گرفته است. همچنین به تعریف حریم پرداخته است و اراضی و املاکی که فاقد شرایط مورد نظر قانونگذار باشند را خارج از حریم دانسته است.
تعریف قانونی حریم شامل: محدوده ای در اطراف و مجاور با املاک و اراضی است، و به منظور حفظ مالکیت افراد بر آنها مشخص شده است. این قسمت هم جزء املاک و اراضی محسوب شده و در مالکیت مالک اراضی است.
با وجود حریم در اطراف املاک از تجاوز دیگران به اراضی و املاک جلوگیری می شود، بر مبنای تعیین حریم در اطراف اراضی حقی برای صاحبان آنها مشخص می شود که قانونا” حق حریم نام دارد. ( طبق مواد ۱۳۶ تا ۱۳۹ قانون مدنی)
مطابق با قانون و مقررات مربوط به تعیین حریم اراضی و املاک، در برخی موارد اعمال حاکمیت از طریق تعیین حریم برای اراضی و املاک، موجب می شود تا حقوق افراد در مالکیت بر املاک و اراضی خصوصی آنها نادیده گرفته شود.
از مهمترین و رایج ترین نوع تعیین حریم برای اراضی و املاک می توان به تعیین حریم چاه و قنات و … نام برد. قانونگذار برای هر کدام از املاک مذکور حریم و حدود قانونی مشخص کرده است.
برای اجرای طرح های عمومی و عمرانی توسط دولت، اراضی اطراف طرح های عمومی نیز جزء حریم برای طرح های مذکور در نظر گرفته می شود، این اقدام سبب می شود تا استفاده عمومی و مالک اراضی هم، در حریم تعریف شده برای طرح های عمومی امکان پذیر نباشد.
برای اجرای طرح های عمومی و عمرانی در شهرها، مانند خط انتقال آب، برق، گاز و احداث کوچه و خیابان، نصب دکل های مخابراتی و فشار قوی و… موجب می شود، تا برای این تاسیسات با منافع عمومی حریمی در نظر گرفته شود. اهمیت طرح های مذکور موجب می شود تا تعیین حریم برای آنها لازم و ضروری باشد.
با وجود اجرای برخی از طرح های عمومی و عمرانی در داخل شهر ها، این امکان وجود دارد تا در مواردی تعیین حریم برای طرح های مذکور، در املاک خصوصی افراد مشخص شود. به دلیل وجود شرایط خاص و محدود شهری شاید تعیین حریم طرح های عمرانی در املاک خصوص افراد امری اجتناب ناپذیر باشد.
قانونگذار تعیین حریم برای اراضی و املاک را لازم دانسته است، و به رعایت آنها از طرف افراد و دستگاه هایی اجرایی دولتی نیز تاکید کرده است. برخی از منافع ملی مانند وجود بناهای تاریخی، موجب شده است تا برای آنها حریم قانونی تعریف شود، هرگونه تعرضی ازجانب افراد به حریم تعریف شده و قانونی برای بناهای تاریخی، ممنوع می باشد.
ساخت و ساز در اطراف بناهای تاریخی باید مطابق دستور العمل مصوب سازمان میراث فرهنگی باشد و ارتفاع املاک مجاور نسبت به بنای تاریخی مطابق با مصوبات سازمان میراث فرهنگی تعیین شده است.
در مواردی که اراضی و املاک برای اجرای طرح های عمومی وعمرانی از طرف دولت تملک می شوند، و احداثاتی از جمله ساختمانها و پروژه های عمرانی اجرا می گردد، تعیین حریم برای این تاسیسات ضروری می نماید.
چنانچه تعیین حریم برای این املاک و اراضی، حقوق افراد را نادیده بگیرد و تعرضی به این حقوق اتفاق بیفتد، امکان اعتراض و شکایت برای افرادی که به واسطه اجرای طرح های مذکور، حقوقی از انها از بین رفته باشد در دیوان عدالت اداری فراهم است.
قانونگذار امکان اعتراض و شکایت از عملکرد و مصوبات دستگاه های دولتی و وابسته به دولت را، که حقوقی از افراد جامعه را نادیده گرفته باشند در دیوان عدالت اداری فراهم نموده است.
در حقیقت دیوان عدالت اداری محل تظلم خواهی و شکایت از دستگاه های دولتی است. تعیین حریم اراضی و املاک از مصوبات و عملکرد های سازمان های دولتی است، مطابق با قانون امکان شکایت از این عملکرد دولتی در دیوان عدالت اداری فراهم می باشد.
اعتراض و شکایت در دیوان عدالت اداری، باید از طریق تکمیل فرم دادخواست مخصوص دیوان عدالت اداری انجام بگیرد. ثبت نام در سامانه ثنا قبل از ارسال دادخواست ضروری است، پیگیری پرونده و مراحل رسیدگی در دیوان عدالت اداری از طریق سامانه ثنا امکان پذیراست.
دادخواست مربوط به دیوان عدالت اداری، می بایست در سامانه ساجد که اختصاص به دیوان عدالت اداری دارد ثبت شود. ارسال دادخواست به دیوان عدالت اداری از طریق دفاتر اداری دیوان انجام می گیرد. به دلیل وجود دیوان عدالت اداری و شعبات آن در تهران، دفاتری در مراکز استان ها دایر گشته است، تا امورات اداری دیوان عدالت اداری از طریق آنها انجام شود.
دادخواست پس از بررسی های اداری در صورتی که مورد پذیرش قرار گیرد، از طریق رئیس دیوان عدالت اداری به شعب بدوی دیوان ارجاع داده خواهد شد. رسیدگی در شعب بدوی شکلی و غیر حضوری است، در صورت تایید مصوبات سازمان های دولتی توسط شعب بدوی دیوان عدالت اداری و قطعی شدن رای بدوی، مراتب جهت اجرای مصوبه مورد اعتراض به سازمان دولتی مربوطه ارجاع داده می شود.
در صورتی که مصوبات سازمان های دولتی در خصوص تعیین حریم املاک واراضی، توسط شعبات بدوی دیوان عدالت اداری نقض شوند و رای بدوی قطعی شده باشد، مراتب جهت اجرای رای بدوی حسب دستورات به سازمان های مربوطه ارجاع می شود.
نکته : رای شعبات بدوی دیوان عدالت اداری پس از ابلاغ به اصحاب پرونده، تا مدت ۲۰ روز مهلت اعتراض دارند. در صورتی که در وقت تعیین شده، نسبت به رای مذکور اعتراضی انجام نگیرد قطعی می شوند.
درخواست تجدید نظر خواهی از رای بدوی دیوان عدالت اداری در مهلت قانونی و مقرر، امکان پذیر است. در این مرحله هم باید دادخواست مخصوص تجدید نظر دیوان عدالت اداری تنظیم شود، و مطابق موارد قبلی که ذکر گردید به دیوان عدالت اداری ارسال گردد.
شعبات تجدید نظر دیوان عدالت اداری به دادخواست رسیدگی می نمایند، چنانچه رای بدوی دیوان تایید شود، پرونده برای اجرای مصوبات مورد اعتراض به سازمان های دولتی مربوطه ارجاع داده می شود. نقض رای بدوی موجب می شود، رسیدگی به صورت ماهیتی توسط شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری صورت بگیرد، رای صادره در مرحله تجدید نظر قطعی است، وبرای سازمان های دولتی که مصوبات آنها مورد اعتراض قرار گرفته است لازم الاجرا هستند.
وکیل متخصص دیوان عدالت اداری، باید به قوانین و مقررات سازمان های دولتی برای تعیین حریم املاک و اراضی آشنایی داشته باشد. هرگونه تعارض به حقوق افراد در این زمینه را مورد بررسی قرار دهد، و با انتخاب مدارک و مستندات موثر و معتبر امکان اعتراض و شکایت در دیوان عدالت اداری را فراهم آورد.
بی شک اقدامات قانونی و برخوردار از دانش حقوقی وکیل دیوان عدالت اداری موجب می شود تا رسیدگی در روند طبیعی خود قرار گیرد، کسب نتیجه مورد نظر در این موارد دور از ذهن نیست.
با سپردن امورات حقوقی خود به گروه وکلای پایتخت، کسب موفقیت را در کنار وکلای ما تجربه کنید.گروه وکلای پایتخت بصورت تخصصی به دعاوی دیوان عدالت اداری می پردازد. کسب نتیجه های مطلوب و موفقیت های بی شمار در این زمینه حاصل تلاش وکلای مجموعه است.با اطمینان خاطر به گروه وکلای پایتخت اعتماد کنید، وکلای مجموعه تا کسب موفقیت در کنارتان خواهند بود.
