ماده ۵۵ وظایف شهرداری به شرح ذیل است : ۱- ایجاد خیابان ها و کوچه ها و میدان ها و باغ های عمومی و مجاری آب و تو مييعه معابر در حدود قوانين مرفوعه. ۲-تنظیم و نگاهداری و تسطیح معابر و انهار عمومی و مجاری آب ها و فاضلاب و تنقية قنوات مربوط به شهر و تامین آب و روشنایی به وسائل ممکنه تبصره ۱- سد معابر عمومی و اشغال پیاده رو ها و استفاده غیر مجاز آنها و میدان ها و پارکها و باغ های عمومی برای کسب و پا سکتی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور فوفي وسیله مامورین خود را سا اقدام کند. در موزه ده های مصوب قبل از تحویسنده این قانون شهرداری مکلف است نسبت به برداشتن آنها اقدام و چانجه صاحبان این قبیل دکه ها ادعای خاوتی داشته باشند. با نظر کمبود مقرر در ماده ۷۷ نسبت به جبران خسارات آنها اقدام کند ولی کسانی که بعد از تصویب این قانون اقدام به نصب دکه هانی در معابر عمومی کنند. شهرداری موتلف است، برا بست و به وسیله مأمورین خود در بر داشتن این نبيل دكندها و رفع سد معبر اقدام کند و اشخاصی مزبور حق ادعای هیچگونه ارثی نخواهند داشت اسلامی مصوب(
تبصره ۲- احداث تاسیسات تولید و توزیع برق و تعیین نرخ آن در شهرها تا موقعی که وزارت آب و برق نیروی آن را تامین نکرده است با موافقت قبلی وزارت آب و برق به عهده شهرداری است تهیه آب مشروب شهرها و تامین وسائل توزیع و وضع مقررات مربوط به آن و همچنین تعیین نرخ آب در شهرها به استنای مراردی که سازمان های تابعه وزارت آب و برق عهده دار آن هستند با تصویب انجمن شهر به عهده شهرداری خواهد بود. این قبیل شهرداری ها می توانند با تصویب انجمن شهر و تایید وزارت کشور تهیه آب مٹروپ و توزیع آن را به موانی که طبق اصول بهداشتی عمل نمایند واگذار کند. ۱۹ تبصره ۲- نهرداری مکلف است محل های مخصوصی برای تخلبة زباله و نخاله و فضولات ساختمانی و مواد رسوبي فاضلاب ها و نظایر آن تعين و من انتشار آگهی به اطلاع عموم برساند. محل های تخلیه زباله پایله خارج از محدره شهر تعیین شود و محل تاپ کارخانجات تبدیل زباله به کرد به تشخیص شهرداری خواهد بود رانندگان وسایل نقلیه اعم از کندرو و با موتوری میکنند آنها را فقط در محل های تعیین شده از طرف شهرداری خالی نمایند. مجازات متخلفبن طبق ماده ۲۷۶ قانون کیفر خمرمي نن مي شود. در صورت تخلف بوانب هر بار در گواهینامه رانندگی متعلقہ قید و اگر ظرف یک سال سه بار مرتكب همان تخلف شود بار سوم به حداکثر مجازات شلانی محکوم و گواهینامه او برای یک سال ضبط می شود و در همان مدت از رانندگی ممنوع خواهد بود.
۳- مراقبت و اهتمام كامل در نصب برگه قیمت بر روی اجناس و اجرای تصمیمات انجمن نسبت به ارزانی و فراوانی خواربار و مواد مورد احتیاج عمومی و جلوگیری از فروش اجناس ناسد و معدوم نمودن آنها. ۴- مراقبت در امور بهداشت ساکنین شهر و تشریک مساعی با موسسات وزرای بهداری در آبله کویی و تلنبح واکسن و غیره برای جلوگیری از امراض ساريه ها جلوگیری از گدائی و واداشتن گدایان به کار و توسعه آموزش عمومی و غیره.
اجرای تصره یک ماده ۸ قانون تعلیمات اجباری و تأسیس موسسات فرهنگی و بهداشتی و تعاونی مانند بنگاه حمایت مادران و نوانخانه و بروزشگاه و درمانگاه و بیمارستان و شیرخوارگاه و نیمارستان و کتابخانه و کلاس های مبارزه با بی سوادی و کودکستان و باغ کودکان و امثال آن در حدود اعتبارات مصوب و همچنین کمک به این قبیل موسسات و مساعدت مالی به انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی و کمک به انجمنهای خانه و مدرسه و اردوی کار. شهرداری در این قبیل موارد و همچنین در مورد موزه ها و خانه های فرهنگی و زندان با تصویب انجمن شهر از ارافی و ابيه متعلق به خود با حفظ مالکین به رایگان و یا با شرایط معین به منظور ساختمان و استفاده به اخبار موسسات مربوط | شواهد گذاشت.
تبصره ۱- تبصره ماده ۵ قانون نظارت در مصرف سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها مصوب ۴۴/ ۴ /۲۸ به قوت خود باقی است.
تبصره ۲- تبصره ۵۹ قانون بودجه سال ۱۳۳۹ کل کشور به قوت خود باقی است.
۷-حفظ و اداره کردن دارائی منقول و غبر منقول شهرداری و اقامه دعوی ہر اشخاص و دفاع از دعاوی اشخاص علیه شهرداری
۸-برآورد و تنظیم بودجه و مثمم بودجه و اصلاح بودجه و تفریق بودجه شهرداری و تنظیم پیشنهاد برنامه ساختمانی و اجرای آن پس از تصویب انجمن شهر یک نسخه از بودجه مصوب و برنامه ساختمانی به وسیله فرماندار با بخشدار به وزارت کشور ارسال می شود
۹- انجام معاملات شهرداری اعم از خرید و فروش اموال منقول و غیر منقول و مقاطعه و اجاره و استیجاره پس از تصویب انجمن شهر بارعسایت سلاح و صرفه و مقررات آئین نامه مالی شهرداری ها پیش بینی شده در این نانون.
) ۱۰- اهدا و قبول اعانات و هدایا به نام شهر با تصویب انجمن أعانات پرداختی به شهرداری با موسسات خیریه از طرف وزارت دارانی جزء هزينه قابل قبول اعانه دهندگان پذیرفته می شود و اعانه دهنده نسبت به مبلغ أعانه ای که داده است از مالیات بر درآمد معاف می باشد. ۱۱- نظارت و مراقبت در صحت اوزان و مقیاس ها. ۱۲- تهیه آمار مربوط به امور شهر و مواليد و منویات ۱۳- ایجاد غسالخانه و گورستان و تهیه وسائل حمل اموات و مراقبت در انتظام امور آنها. ۱۴- اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکنه و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها و اماکن عمومی و دالانهای عمومی و خصوصی و پر کردن و پوشاندن جامها و چاله های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بانک ها و ایوان های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آنها موجب خطر برای عابرین است و جلوگیری از ناودان ها و دودکش های ساختمان های که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها باشد.
تبصره -در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و غیره و رفع مزاحمت های مندرج در ماده فوق، شهرداری پس از کسب نظر مامور فنی خود به مالکین با صاحبان اماکن با صاحبان أدوات منصوب ابلاغ مهلت دار متناسبی مادر می نماید و اگر دستور شهرداری در مهلت معین به موقع اجرا گذاشته نشود شهرداری راسا با مراقبت مامورین خود اقدام به رفع خطر با مزاحمت خواهد نمود و هزینه مصروف را با اضافه صدی پانزده خسارت از طرف دریافت خواهد کرد. مقررات فوق شامل کلیه اماکن عمومی مانند سینماها – گرمابه ها به مهمان خانه ها – دکاکین – قهوه خانه ها کافه رستوران هاپاساژها و امثال آن که محل رفت و آمد مراجعه عمومی است نیز می باشد.
۱۵٫ جلوگیری از شیوع امراض سارية انسانی و حیوانی و اعلام این گونه بیماری ها به وزارت بهداری و دامپزشکی و شهرداری های مجاور هنگام بروز آنها و دور نگاه داشتن بیماران مبتلا به امراض ساريه و معالجه و دفع حيواناتی که مبتلا به امراض ساریه بوده و با در شهر بلاصاحب و مضر هستند
۱۶- تهبه مقررات منفی و پیشنهاد آن به انجمن شهر و مراقبت در امور صنفی اصناف و پیشه وران.
۱۷- پیشنهاد اصلاح نقشه شهر در صورت لزوم و تعیین قیمت عادله اراضی و ابنیه متعلق به اشخاصی که مورد احتياج شهر باشد بر طبق قانون توسعه معابر و تامین محل پرداخت آن و ایجاد و توسعه معابر و خیابان ها و میدان ها و باغ های عمومی و تهیه اراضی مورد استاج برای لوله کشی و فاضلاب اعم از داخل یا خارج شهر و همچنین تهیه اراضي لازم برای ساخت مخزن و نصب دستگاه تصفیه و آبگیری و متعلقات آنها بر طبق قانون توسعه معابر
۱۸- تهیه و تعیین میدان های عمومی برای خرید و فروش ارزاق و توقف وسائط نقلیه و غیره،
۱۹- تهیه و تدوین آئین نامه برای فراوانی و مرغوبیت و حسن اداره فروش گوشت و نان شهر و اجرای آن پس از تصویب انجمن شهر
۲۰- جلوگیری از ایجاد و تاسیس کلیه اماکن که به نحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنین با مخالف اصول بهداشت در شهرهاست. شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه ها – کارگاه ها – گاراژهای عمومی و تعمیرگاهها و دکان ها و همچنین مراکزی که مواد محترقه می سازند و اصطبل چارپایان و مراکز دامداری و به طور کلی تمام مشاغل و کب هائی که ایجاد مزاحمت و سر و صدا کنند با تولید دود و با عفونت و با تجمع حشرات و جانوران نماید جلوگیری کند و در تخریب کوره های آجر و گچ و آهک پزی و خزينة گرمابه های عمومی که مخالف بهداشت است اقدام نماید و با نظارت و مراقبت در وضع دودکش های اماکن و کارخانه ها و وسائط نقلیه که کار کردن آنها دود ایجاد می کند از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هر گاه تاسیسات مذكور فوق قبل از تصویب این قانون به وجود آمده باشد آنها را تعطیل کند و اگر لازم شود آنها را به خارج از شهر انتقال دهد.
) تبصره – شهرداری در مورد تعطیل و تخریب و انتقال به خارج از شهر مکلف است مراتب را ضمن دادن مهلت مناسبی به صاحبان آنها ابلاغ نماید و اگر صاحب ملک به نظر شهرداری معترض باشد باید ظرف ده روز اعتراض خود را به کمیسیونی مرکب از سه نفر که از طرف انجمن شهر انتخاب خواهند شد تلیم کند رای کمیسیون قطعی و لازم الاجراء
هرگاه رای کمیسیون مبنی بر تایید نظر شهرداری باشد و با صاحب ملک در موقع اعتراض نکرده و با در مهلت مقرر شخصا اقدام نکند شهرداری به وسیله مامورین خود راسا اقدام خواهد نمود.
۲۱- احداث بناها و ساختمان های مورد نیاز محل از قبیل رختشویخانه و متراح و حمام عمومی و کشتارگاه و میدان ها و باغ کودکان و ورزشگاه مطابق اصول صنفي و فني و اتخاذ تدابیر لازم برای ساختمان خانه های ارزان قیمت برای اشخاص بی بضاعت ساکن شهر
۲۲- تشریک مساعی با فرهنگ در حفظ ابنیه و آثار باستانی شهر و ساختمان های عمومی و مساجد و غبره
۲۳- اهتمام در مراعات شرایط بهداشت در کارخانه ها و مراقبت در پاکیزگی گرمابه هار نگاهداری اطفال بی بضاعت و سر راهی ۲۴- صدور پروانه برای کلیه ساختمان هایی که در شهر احداث می شود تبصره – شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکلف است طبق ضوابط نقشة مذكور در پروانه های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قبل کند. در صورتی که بر علاقه مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب با پیشه و یا تجارت دائر شود شهرداری مورد را در کمیسیون مغرر در تبصره یک ماده ۱۰۰ این قانون مطرح می نماید و کمیسیون در صورت احراز تخلف مالک یا مستاجر با تعیین مهلت مناسب که نباید از دو ماه تجاوز نماید در مورد تعطیل محل کسب با پیشه و با تجارت ظرف مدت یک ماه اتخاذ تصمیم می کند این تصمیم و سيله مامورین شهرداری اجرا می شود و کسی که عالما از محل مزبور پس از تعطیلی برای کسب و پیشه و با تجارت استفاده کند به حبس جنده ای از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی از پنج هزار و یک ریال تا ده هزار ریال محکوم خواهد شد و محل کسب نیز مجددا تعطیل می شود. دائر کردن دفتر وکالت و مطب و دفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتر روزنامه و مجله و دفتر مهندسی وسیله مالک از نظر این قانون استفاده تجاری محسوب نمی شود.
۲۵- ساختن خیابان ها و آسفالت کردن سواره رو ها و پیاده روهای معابر و کوچه های عمومی و انهار و جدولهای طرفین از سنگ آسفالت و امثال آن به هزینه شهرداری هر محل
) ۲۶- پیشنهاد برقراری یا الغاء عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان عوارض اعم از کالاهای وارداتی و صادراتی کشور و محصولات داخلی و غیره و ارسال یک نسخه از تصويب نامه برای اطلاع وزارت کشور تبصره ۱- به منظور نشویق صادرات کشور نسبت به کالاهای صادراتی بیشتر از یک درصد قیمت کالا نیابد وضع عوارض شود تبصره ۲- کالاهای عبوری از شهرها که برای مقصد مبنی حمل می شود از پرداخت هرگونه عوارض به شهرداری ها عرض راه معاف می باشد.
تبصره ۳- ماده ۱ قانون مصوبه بهمن ماه ۳۳ راجع به تشویق صادرات و تولید از تاریخ تصویب این قانون طبق تبصره ۱ این بند تصحيح می شود تبصره ۴- آئین نامه های گریز از پرداخت عوارض شهرداری و استنکاف از آن با موافقت وزارتين کشور و دادگستری تنظیم و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجراء گذاشته می شود. ۲۷. وضع مقررات خاصی برای نامگذاری معابر و نصب لوحة نام آنها و شماره گذاری اماکن و نصب تابلوي الصان اعلانات و برداشتن و محو کردن آگهی ها از محل های غیر مجاز و هر گونه اقداماتی که در حفظ نظافت و زیبانی شهر موثر باشد ۲۸- صدور پروانه کسب برای اصناف و پیشه وران كلية اصناف و پیشه وران مکلفند برای محل کسب خود از شهرداری محل پروانه کسب دریافت دارند. تبصره – شهرداری می تواند نسبت به تعطیل محل کسب فاقد پروانه راسا و به وسیله مامورین خود اقدام نماید.
