مطابق با ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها ( کمیسیون ماده ۱۰۰ ) که مقرر می دارد : (( مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید قبل از ساخت و ساز شهرداری ها پروانه ساختمان بگیرند و شهرداری موظف است از عملیات های ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه به وسیله ماموران خود در زمین محصور یا غیر محصور جلوگیری کنند .
برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی مذکور در ماده فوق کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون ماده صد شهرداری ها تشکیل شده است که شخصیت حقوقی مستقلی دارا می باشد .
این کمیسون از یک کمیسون بدوی و تجدید نظر تشکیل می شود که آرای قطعی صادره از هریک از این کمیسیون ها ظرف مهلت سه ماه از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد .
برای روشن شدن موضوع مثالی به شرح ذیل آورده می شود :
فرض کنید یک سازنده ساختمان بعد از طی مراحل مراحل اخذ پرووانه ساخت پروانه ساختمانی ۴ طبقه را دریافت می کند اما در هنگام ساخت اقدام به احداث ۵طبقه می نماید بعد از اطلاع شهرداری از تخلف سازنده موضوع را به کمیسیون ماده صد ارجاع می دهد که در صورت احراز تخلف سازنده کمیسیون بدوی ماده صد شهرداری اقدام به صدور رای تخریب می نماید و به سازنده نیز ابلاغ می کند در این شرایط محکوم علیه می تواند به این رای اعتراض نماید که در صورت اعتراض پرونده به کمسیون تجدید نظر ماده صد فرستاده می شود که در اغلب اوقات همان رای بدوی را تایید می نمایند.
بعد از صدور رای کمیسون تجدید نظر ماده صد شهرداری این رای ظرف مهلت ۳ ماه قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد و نکته ای که در این مرحله از رسیدگی وجود دارد این است که در صورتی که شکایت اصولی و حقوقی توسط وکیل متخصص دیوان عدالت اداری تنظیم و پیگیری شود قابلیت نقص و ارجاع مجدد پرونده به کمیسیون ماده صد صادر کننده رای جهت رسیدگی مجدد را دارد .
