بیکار شخصی است که به دلایلی خارج از اراده و توان شغلش را از دست داده باشد و آماده به آغاز فعالیت جدید باشد. چنانچه این شخص در دورانی شاغل بوده حق بیمه تامین اجتماعی را پرداخت کرده باشد، در زمان بیکاری قادر به استفاده از بیمه بیکاری خواهد بود. پرداخت مقرری بیکاری به نوعی حمایت از پرداخت کنندگان بیمه در این دوران است. در صورتی که بیکاری به دلایلی مانند تغییرات در محل کار یا حوادث طبیعی و غیر طبیعی غیرمنتظره باشد، با تایید وزرات خانه مرتبط با فعالیت و شورای عالی کار بیکار موقت شناخته می‌شود. برای مثال پس از شیوع ویروس کرونا در سال‌های اخیر کارگران زیادی شغل خود را به دلیل شرایط غیر مترقبه از دست دادند، این دسته از اشخاص بیکار موقت شناخته شده و به آن ها مقرری بیکاری تعلق گرفت. امروزه ثبت نام مراحل اولیه برای دریافت بیمه بیکاری به صورت آنلاین در سایت سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی نیز امکان پذیر است. هرچند تایید نهایی نیازمند مراجعه حضوری است.
تشخیص و تعیین ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاری با هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری است. این هیات با حضور نمایندگان تامین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل تشکیل می‌شود. اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری امکان پذیر است. اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری بایستی با همراهی وکیل متخصص بیمه تامین اجتماعی گروه وکلای پایتخت صورت گیرد تا نتیجه بخش باشد.
قانون بیمه بیکاری مصوب در سال ۱۳۶۹ گروه های زیر را از شمول این قانون خارج کرده است؛
الف)اشخاص بازنشسته و از کارافتادگان کلی
ب)صاحبان حرفه ها و مشاغلی که آزاد هستند و اشخاصی به صورت اختیاری بیمه شده‌اند.
پ)اتباع غیر ایرانی
برای استفاده از بیمه بیکاری و بهره‌مندی از مزایای آن متقاضیان بایستی معرفی نامه کتبی از سوی واحد کار و امور اجتماعی محل به همراه داشته باشند.
بیمه شده‌ای می‌تواند از بیمه بیکاری تامین اجتماعی استفاده کند که حداقل ۶ ماه پیش از بیکار شدن سابقه پرداخت بیمه داشته باشد، اشخاصی که به دلیل حوادث قهریه مانند سیل، جنگ و.. بیکار شده‌اند از این شرط مستثنی هستند. شخص بیمه شده ۳۰ روز از تاریخ بیکاری مهلت دارند تا بیکاری و آمادگی خود را برای اشتغال به فعالیت تخصصی را به واحد کار و امور اجتماعی اعلام کند. پس از گذشت سی روز صرفا با ارائه عذر موجهه و تایید هیات حل اختلاف مهلتی ۳ ماهه برای اعلام بیکاری به شخص داده می‌شود. در زمان دریافت بیمه بیکاری شخص بیمه شده موظف به حضور در دوره های کارآموزی و سوادآموزی که از سوی واحد کار و امور اجتماعی، نهضت سواد آموزی یا سایر واحدهای مرتبط با وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل می‌شود، شرکت نماید و گواهی حضور را به شعب سازمان تامین اجتماعی تحویل دهد.
بیمه بیکاری شخص بیمه شده در چه شرایطی قطع می شود؟
الف)زمانی که شخص بیمه شده دوباره شاغل شود.
ب)شخص بیمه شده بدون دلیل قابل قبول در دوره‌های کار آموزی و سواد آموزی شرکت نکرده باشد و این موضوع از جانب واحد کار و امور اجتماعی محل و نهضت سواد آموزی و دیگر مراکز مرتبط به وزارت خانه کار و امور اجتماعی اعلام و تایید شده باشد.
پ)مشخص شود بیمه شده پیشنهادهای کاری مرتبط با تخصص خود یا مشابه را نپذیرفته است.
ت)شخص بیکار علاوه بر دریافت بیمه بیکاری، همزمان مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی نیز دریافت نماید.
ث)بیمه شده با دریافت بیمه بیکاری به نحوی به کار قبلی خود بازگشته باشد.
کمیته تایید شرایط دریافت بیمه بیکاری شخص بیمه شده ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاری را با بازرسی و نظارت بر روند و دلایل بیکاری، تایید یا رد می‌کنند. اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری در صورت رد بیکاری یا ارادی تشخیص دادن بیکاری ممکن است، در این صورت شخص بیمه شده با این وجود که مستحق دریافت بیمه بیکاری است، نمی‌تواند از این امتیاز استفاده کند تا در دوران عدم فعالیت بیمه بیکاری دریافت نماید. همراهی و دریافت مشاوره از وکلای متخصص گروه وکلای پایتخت برای اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری موجب اطمینان خاطر شاکی در این مسیر می‌شود. در مواردی اشخاص واجد شرایط برای دریافت بیمه بیکاری هستند اما به دلیل عدم تایید هیات بررسی کنندگان بیمه از حق قانونی خود محروم می‌شوند. در این موارد تنها راه حل اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری است.
ممکن است تمامی تقصیر متوجه هیات بررسی کنندگان بیمه نباشد و شخص متقاضی به دلیل عدم آگاهی درخواست و مدارک را به صورت کامل ارائه نداده است. وکیل بیمه بیکاری تامین اجتماعی گروه وکلای پایتخت با درنظر گرفتن تمامی جوانب راهنمایی‌های لازم برای دریافت بیمه بیکاری و اعتراض به رای هیات بررسی کنندگان بیمه بیکاری را به موکلین ارائه می‌کند. کارشناسان گروه وکلای پایتخت بدون درنظر گرفتن زمان و مکان برای ارائه مشاوره به صورت آنلاین، تماس تلفنی و مراجعه حضوری، آماده خدمت رسانی به شما عزیزان هستند.
